Քիմիա

1.Գրե’ք հետեւյալ աղերի բանաձեւերը` ըստ անվանումների , հաշվեք դրանց հարաբերական մոլեկուլայի զանգվածը Mr ,ա) ցինկի քլորիդ, բ) մագնեզիումի բրոմիդ, գ) երկաթի (III) յոդիդ
դ) ալյումինի յոդիդ, ե) երկաթի(II) ֆտորիդ, զ) պղնձի (II) սուլֆիդ

ZnCl2
Mr(ZnCl2)=Zn+Cl*2=136

MgBr
Mr(MgBr2)=Mg+Br=104

Fe3I
Mr(Fe3I)=Fe*3+J=437

AlJ3
Mr(AlJ3)=Al+J*3=408

2.Գրե’ք աղերի բանաձեւերը` Na2SO4-ի օրինակով.

NaCl, FeCl2, AlCl3
Na2SO4, Fe2(SO4)2, Al2(SO4)3
Na3PO4, Fe3(PO4)3, Al3PO4

3.Որոշե’ք թթու առաջացնող տարրի օքսիդացման աստիճանը հետեւյալ
թթուներում.
HNO2, H2SiO3, HNO3=+1;+5;+6, HCIO4

4.Սովորե՛ք

5.Առանձնացրեք միացման և քայքայման ռեակցիաները.

AI(OH)3 =AI2O3 +H2O
P+S=P2S3
Fe+Cl2=FeCl3
NaHCO3 =Na2CO3 + CO2 + H2O

Ընտրե՛ք ա) միացման, բ) քայքայման ռեակցիաների հավասարումները. C2H2 =2C+H2 Fe+2HCl=FeCl2 +H2
3H2 +N2 =2NH3 2KMnO4 =K2MnO4 +MnO2 +O2

Գրե՛ք բրոմի հետ կալցիում, ալյումին եւ երկաթ մետաղների միացման ռեակցիաների հավասարումները՝ իմանալով, որ արգասիքները CaBr2, AlBr3, FeBr3 աղերն են։

Գտե՛ք համապատասխանություն ռեակցիայի հավասարման եւ ռեակցիայի տեսակի միջեւ :Առանձնացրե ́,տեղադրե ́ք 1.Мg(OH)2 = MgO + H2O 2. CuO + H2 = Cu + H2O 3 CaO + P2O5 = Ca3(PO4) 2 ա) միացման բ) փոխանակման գ) տեղակալման դ) քայքայման

10*****Գրե՛ք հետեւյալ տարրերի քիմիական նշան­ ները՝ ալումին, կալցիում, սիլիցիում եւ ֆոսֆոր: Բացատրե՛ք, թե դրանք ինչ են արտահայտում

11******Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 16 ,և 14 է: Որոնք են այդ տարրերը
ա. ածխածին, բ. ջրածին,
գ. թթվածին, դ. ազոտ:

12******Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.
ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3,

13******Առանձնացրու օքսիդները
ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3, զ) H2CO3, է) (NH4)2SO4, ը) KMnO4:

14****Քանի՞ հիմք կա հետեւյալ շարքերում՝
ա) CaO, HCl, NaOH, P2O5, KOH, Ca(OH)2, H2SO4, Mg(OH)2, Fe(OH)2, CO2, HF.
բ) H2SO4, HNO3, Cu(OH)2, NO2, Al2O3, Ni(OH)2, Fe2O3:

15****Լրացրե՛ք աղյուսակը .HCl,HNO3,H2SO4,H3PO4.

Փետրվար 1-5

Անօրգանական նյութերի դասակարգում:

A…

1.Կարդացե՛ք քիմիական բանաձեւերն ու շարադրե՛ք դրանցից ստացված տեղեկությունները.
ա) CuO-Պղնդի օքսինդ բ) NaOH-Նատրիումի հիդրոքսիդ գ) SiO2-Սիլիցումի դիոկսիդ

2.Գրե՛ք նյութերի քիմիական բանաձեւերը, եթե հայտնի է, որ դրանց բաղադրության մեջ առկա են.
ա) կալիումի երկու եւ ծծմբի մեկ ատոմ,
K2S
բ) ածխածնի ու թթվածնի մեկական ատոմ:
CO

3.Թվարկե’ք հինգ նյութ, որոնց կազմում ջրածին տարր է առկա:
H2O, HSO4, NaOH, HCI, HF

4.Տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները 16 , 7, 1, 56, 12, 23, 35.5, 9 , 14, 40, 75 է: Ո՞րոնք են այդ տարրերը:

B…
O-16
Li-7
H-1
Fe-56
C-12
Na-23
Ci-35.5
Be-9
N-14
Ar-40
As-75

B…

5) Քիմիական տարրի ատոմի իրական զանգ­
վածը 2,66 *10.23 կգ է: Որքա՞ն է այդ տարրի հարա­բերական ատոմային զանգվածը:
m0=2,66 *10.23/1.66*=1,6=O

6) Քանի՞ հիմք և օքսիդ կա հետեւյալ շարքերում՝
ա) CaO, HCl, NaOH, P2O5, KOH, Ca(OH)2, H2SO4, Mg(OH)2, Fe(OH)2, CO2, HF.
բ) H2SO4, HNO3, Cu(OH)2, NO2, Al2O3, Ni(OH)2, Fe2O3:
Օքսիդ
Հիմք
Թթու

7) Ստորեւ ներկայացված բանաձեւերից ընտրե՛ք իոնային և կովալենտ կապով միացությունները՝ LiF, N2O, Na2O, PF3, NH3, MgJ2, NaOH, BaSO4, O2, CH4, CaCl2։
Իոնային-LiF, Na2O, PF3, MgJ2, NaOH, BaSO4,CaCl2

Կովալենտ-N2O, NH3, O2, CH4

8)Որոշել տարրի օքսիդացման աստիճանները տրված միացություններում՝ H2S, CaF2, S, F2, MnO։

9)Որոշել հետևյալ H2S, CaF2 նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները Mr և մոլեկուլի իրական զանգվածը mo:
Mr(H2S)=2H+S=2*1+32=34

M(CaF2)=Ca+2F=40+2*9=78

34*1,66=56,44

78*1,66=129,48

Հոկտեմբերի 26-30

1*Ավազը խառնվել է փայտի թեփի հետ:Առաջարկե՛ք եղանակ, որի միջոցով հնարավոր է այդ
խառնուրդի բաղադրամասերն առանձնացնել:
Պետք է խարնուրդին ավելացնել ջուր։ Երբ ջուրը ավելացնենք ավազը իր ծանրության շնորհիվ կիջնի ներքև, իսկ թեփը կմնա ջրի վերևում։

2* Ունենք ջուր և ծծմբի (IV) օքսիդ (H2O,SO2):

Գրել այս 2 նյութի

.ֆիզիկական հատկությունները(ագրեգատային վիճակը (գազ, հեղուկ, պինդ), գույնը, հոտը, համը, խտությունը, ջերմահաղորդականությունը, էլեկտրահաղորդականությունը, հալման եւ եռման ջերմաստիճանները, լուծելիությունը ջրում եւ այլ լուծիչներում)
Ջուր / ծծումբ օքսիդ

ագրեգատային վիճակը չունի / չունի
գազ չունի / ունի
հեղուկ ունի / չունի
պինդ չէ / է
գույն չունի / ունի
հոտը չունի / ունի
համը ունի / ունի
խտությունը չունի / ունի
ջերմահաղորդականությունը չունի / ունի
էլեկտրահաղորդականությունը չունի / չունի
հալման եւ եռման ջերմաստիճանները 100% /
լուծելիությունը ջրում եւ այլ լուծիչներում

.նշել թե քանի քիմիական տարրից են կազմված,մոլեկուլը կազմող տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները [Ar-ները]
H=1, O=16
H=1×2, O=16×1
H=2, O=16

.նյութում տարրերի զանգվածների հարաբերությունը.
Ar (H)=1×2 ; Ar (O)=16
2;16
1;8

.հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը. (Mr)
2×1+1×16=2+16=18

.մոլեկուլում` ատոմների միջեւ առկա քիմիական կապի տեսակը
H+O=բեվեռային կովալենտային կապ

.մոլեկուլներում տարրերի ատոմների օքսիդացման աստիճանները

.զանգվածային բաժինները.( w) 

[ω = χ . Ar(∋) /Mr .100%]
2×1:18×100%

2×1:18×100%

.մոլեկուլի բացարձակ զանգվածը. (m0)

1.Լրացրե՛ք աղյուսակը և համեմատե՛ք պղնձի ու ծծմբի
հատկությունները.

Բնորոշ հատկությունները                                                                                                                                                                                 Պղինձ       |    Ծծումբ
Էլեկտրահաղորդականություն ունի չունի
Ջերմահաղորդականություն ունի չունի
Մետաղական փայլ ունի չունի
Գույն ունի չունի
Խտություն չունի չունի
Հալման ջերմաստիճան ունի ունի
Կռելիություն ունի չունի

2.

2․ 5

3․ գարեջուր

4․ ա, բ

3.Հաշվել NO2 -ում

տարրերի զանգվածների հարաբերությունը. [ Ar ( m ):Ar (n) ]

Ar (N) : Ar (O)
Ar (14) : Ar (16 x 2)
Ar 14 : Ar 32
7 : 16

հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը. (Mr) օրինակ [Mr (AmBn) = m • Ar (A) + ո • Ar (B)]
Mr (NO2) = Ar (N) + Ar (O) • 2 = 14 + 16 • 2 = 46

զանգվածային բաժինները.( w)

[ω = χ . Ar(∋) /Mr .100%]

և մոլեկուլի բացարձակ զանգվածը. (m0)

[m0= ]
16•2+14=46
46 • 1,66•10^-23 =

4.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է քիմիական կապն իոնային.
1) Cl2, 2) CO2, 3) NH3, 4) KCl:

5.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է առկա կովալենտային կապ.
1) HJ,
2)Fe2O3
3) H2O2, 4) KCl

6.Յոդի մոլեկուլում` ատոմների միջեւ, ինչպիսի՞ կապ է առկա.
1) կովալենտ բեւեռային,
2) կովալենտ ոչ բեւեռային,
3) մետաղական, 4) իոնային:

Հոկտեմբեր 5-8

Տնային (ավարտել դասարանական աշխատանքը)

Լրացուցիչ աշխատանք.

Ուղղաձիգ կամ հորիզոնական գծերով միացրե՛ք այն երեք նյութերը, որոնց մոլեկուլում առկա են միայն կովալենտային բեւեռային կապը
Կա 3 տեսակի քիմիական կապ՝ կովալենտ, իոնական և մետաղական։

HCL, NO₂, HF

2. Ընտրեք նյութերը, որոնց մոլեկուլներում առկա են միայն կովալենտային կապեր.

HBr, SO2, CO2 ,PH3, O2, NaOH, H2 ,H2O ,CH4

Դասարանական

1*Սովորական պայմաններում նյութը գտնվում է պինդ ագրեգատային վիճակում, ջրում չի լուծվում, էլեկտրական հոսանքի լավ հաղորդիչ է, մուգ մոխրագույն է, կարծր չէ, փխրուն է: Հետեւյալ երեք նյութերից որի՞ ֆիզիկական հատկություններն են թվարկված` ալյումին, պղինձ, գրաֆիտ:

2*Հետեւյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների եւ նյութերի անունները՝
Մարմիններ- ջերմաչափ, մոմ, մատանի, սեղան, ապարանջան, դանակ։
Նյութ-ջուր, պարաֆին, պղինձ, պոլիէթիլեն, արծաթ, փայտ, երկաթ, ալյումին

3*Ստորեւ թվարկված հատկություններից ո՞րը ֆիզիկական չէ.
ա) խտությունը գ) հալման ջերմաստիճանը
բ) թափանցիկությունը դ) այրվելու ունակությունը

4*Քանի՞ քիմիական տարրից է կազմված հետևյալ նյութրը , նշիր այդ նյութը կազմող քիմիական տարրերի անվանումները,հարաբերական ատոմային զանգվածները
KCl- K-կալիում, Cl-քլոր
Ar(K)=39
Ar(Cl)=35.4

Fe(OH)₂— Fe-երկաթ, O-թթվածին, H-ջրածին
Ar(Fe)=56
Ar(O)=16
Ar(H)=1

5.Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.

ա)Ar(Al) = 27

գ)Ar(Zn) = 65

բ)Ar(S) = 32

6.Հաշվել ,հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները և քիմիական տարրերի զանգվածային հարաբերությունները հետեւյալ բանաձեւերով արտահայտվող նյութերում:HBr, SO2, CO2 :

Սեպտեմբերի-28 -ից Հոկտեմբերի — 2

Դասարանական․

1.Անվանե՛ք որեւէ իր, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:

Ապսե – կավ, փայտ, ապակի, պղինձ։

2.Լրացրե՛ք բաց թողած բառերը. «Մաքուր են այն նյութերը, որոնք ունեն հաստատուն բաղադրություն, բնորոշ կառուցվածք, ու օժտված են խիստ որոշակի հատկություններով»:

3. Ո՞ր խառնուրդները կարելի է բաժանել թորումով.
   ա) սպիրտ եւ ջուր
   բ) կավիճ եւ ջուր
4. Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.
   ա) Ar(Fe) = 55 գ) Ar(Cu) = 64 բ) Ar(N) = 14 դ) Ar(K) = 39
5. Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 35,5 է: Ո՞ր տարրն է այդ.
   ա) ածխածին, բ) ջրածին գ) քլոր դ) ազոտ:
6. Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.
   ա) N2O3 — 76
   Ar(N2O3) = Ar(N) * 2 + Ar(O) * 3 = 14 * 2 + 16 * 3 = 28 + 48 = 76
   
   բ) CaF2 — 78
   Ar(CaF2) = Ar(Ca) + Ar(F) * 2 = 40 + 19 * 2 = 40 + 38 = 78
   
   գ) NaOH — 40
   Ar(NaOH) = Ar(Na) + Ar(O) + Ar(H) = 23 + 16 + 1 = 40

Դասարանական

1. Ստորև թվարկված նյութերից սենյակային ջերմաստիճանում որն է հեղուկ.
   ա. շաքարը,     բ.  թթվածինը            գ. բուսական յուղ        դ. կավիճը
2. Ստորև թվարկվածներից որն է անկենդան մարմին.
   ա. ձին,   բ. ծաղկած ծառը           գ. արձանը              դ. երեխան
3. Դիտելիս նյութի որ հատկության մասին է հնարավոր գաղափար կազմել.
   ա. ագրեգատային վիճակ, բ. խտություն, գ. էլեկտրահաղորդականություն,  դ.ջերմահաղորդականություն:
4. Քանի՞ քիմիական տարրից է կազմված հետևյալ նյութրը , նշիր այդ նյութը կազմող քիմիական տարրերի անվանումները,հարաբերական ատոմային զանգվածները:
   
   KMnO₄ — K — կալիում , Mn — մանգան , O- թթվածին
   KMnO₄ — K — 1, Mn — 1, O — 16
   KMnO₄ — K — 1, Mn — 1, O — 4
   
   HCl — H — ջրածին, C — ածխածին , I — յոդ
   HCl — H — 1, C — 12, I — 127
   HCl — H — 1, C — 1, I — 1
   
   HNO₃ — H — ջրածին , N — ազոտ , O — թթվածին
   HNO₃ — H — 1, N — 14, O — 16
   HNO₃ — H — 1, N — 1, O — 3
   
   SO₃ — S — ծծումբ, O-թթվածին
   SO₃ — S — 32, O — 16
   SO₃ — S — 1, O — 3

5.Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.
ա)Ar(H) = 1 գ)Ar(C) = 12 բ)Ar(O) = 16 դ)Ar(N) = 14

6.Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 16 է: Ո՞ր տարրն է այդ.
ա. ածխածին, բ. ջրածին,
գ. թթվածին, դ. ազոտ:

7.Քիմիական տարրի ատոմի իրական զանգ­վածը 2.33*10-­26 կգ է: Որքա՞ն է այդ տարրի հարա­բերական ատոմային զանգվածը:
2,33 x 10^-23 : 1,66 x 10^-23 = 1,4 — 14 = N — ազոտ

8.Երկաթը ատոմի զանգվածը` m0(Fe)= 9,296*10–23 գ է : Հաշվե՛ք երկաթ տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը:

9,296 * 10^-23 : 1,66 * 10^-23 = 5,6 — 56 = Fe = երկաթ

9.Մագնեզիում ատոմի զանգվածը` m0(Mg) = 3,984*10–23 գ է : Հաշվե՛ք մագնեզիում տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը:

3,984 * 10^-23 : 1,66 * 10^-23 = Mg = մագնեզիում

10.
Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.
ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3, զ) H2CO3, է) (NH4)2SO4, ը) KMnO4:

11.

Գիտելիքի ստուգում

1.Հայրիկը պատահաբար բենզինը լցրել է ջրի վրա: Օգնե՛ք հայրիկին բաժանել այդ խառնուրդը:
Հայրիկը պետք է բենզինով ջուրը դնի կրակի վրա։ Երբ եռա, ջուրը գոլոշիու տեսքով դուրս կգա բենզինի միջից։
2. Հետեւյալ երեւույթներից որո՞նք են ֆիզիկական (ընտրությունը հիմնավորե՛ք).
ա) սառույցի հալվելը գ) ջրի գոլորշիանալը
բ) պղնձի սեւանալը տաքացնելիս դ) բաժակի կոտրվելը
Ֆիզիկական երևույթ են կոչվում այն մարմինները, որոնք փոխում են իրենց տեսքն ու ձևը։

3.Ստորեւ թվարկված նյութերից ո՞րը բնության մեջ պատրաստի չկա եւ ստացվում է բնական հումքի վերամշակումից.ա) նավթը գ) ջուրը բ) ոսկի դ) օղին

4.Ո՞ր եղանակը կընտրե՛ք աղաջրից մաքուր ջուր ստանալու համար.
ա) թորումբ) բյուրեղացում գ) զտում դ) գոլորշիացում 

5. Գրե՛ք այն տարրերի հայերեն անվանումները եւ քիմիական նշանները, որոնք արտասանվում են՝ ցե, էն, էս, պէ, կուպրում, ֆեռում, արգենտում:
C — Ածխածին , N — Ազոտ , S — Ծծումբ , P — Ֆոսֆոր , Cu — Պղինձ , Fe — Երկաթ, Ag — արծաթ

6. Նեոնի ատոմի զանգվածը` m0(Ne) = 3,32*10–23 գ է : Հաշվե՛ք նեոն տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը:
m0 = 3,32*10–23 : 1,66*10-23= 20

7.Ինչպիսի՞ն են քիմիական տարրերի զանգվածային հարաբերությունները հետեւյալ բանաձեւերով արտահայտվող նյութերում.
ա) CaF2 բ) CH4 

8. Հաշվե՛ք P2O5, Fe3O4 , նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:

9.Նատրիումի հիդրօքսիդի մոլեկուլի զանգվածը 6,6445*10-23 գ է: Որքա՞ն է այդ նյութի
հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը:

10. Հաշվե՛ք հետեւյալ նյութերը կազմող տարրերի զանգվածային բաժինները (%)`ըստ հետեւյալ բանաձեւերի. ա)Na2SO3, բ)CaC2,

11.Որոշել 12,25, 29 ,32 կարգաթվերով  տարրերի միջուկում նեյտրոնների  ,պրոտոնների , էլեկտրոնների թիվը,նշելով դրանց դիրքը պարբերական համակարգում:

12.Միացությունը պարունակում է 62.5% Ca և 37.5 % C :Որոշել միացության պարզագույն բանաձևը:

Սեպտեմբերի-28 -ից Հոկտեմբերի — 2

Դասարանական

1.Անվանե՛ք որեւէ իր, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:

Ապսե – կավ, փայտ, ապակի, պղինձ։

2.Լրացրե՛ք բաց թողած բառերը. «Մաքուր են այն նյութերը, որոնք ունեն հաստատուն …………………., բնորոշ ……………………, ու օժտված են խիստ որոշակի հատկություններով»:

3. Ո՞ր խառնուրդները կարելի է բաժանել թորումով.
   ա) սպիրտ եւ ջուր
   բ) կավիճ եւ ջուր
4. Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.
   ա) Ar(Fe) = 55 գ) Ar(Cu) = 64 բ) Ar(N) = 14 դ) Ar(K) = 39
5. Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 35,5 է: Ո՞ր տարրն է այդ.
   ա) ածխածին, բ) ջրածին գ) քլոր դ) ազոտ:
6. Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.
   ա) N2O3 — 76
   Ar(N2O3) = Ar(N) * 2 + Ar(O) * 3 = 14 * 2 + 16 * 3 = 28 + 48 = 76
   
   բ) CaF2 — 78
   Ar(CaF2) = Ar(Ca) + Ar(F) * 2 = 40 + 19 * 2 = 40 + 38 = 78
   
   գ) NaOH — 40
   Ar(NaOH) = Ar(Na) + Ar(O) + Ar(H) = 23 + 16 + 1 = 40