Բայ

Դո՛ւրս գրիր այն բայերը, որոնք կարող են կրավորական դաոնալ, և դարձրո՛ւ: 

Օրինակ` 

փնտրել — փնտրվել: 

Վազել, երգել-երգվել, ցրել-ցրվել, կոտրել-կոտրվել, դնել-դրվել, թռչել, թրջել-թրջվել, գալ, գնալ, հեռանալ, հեռացնել-հեռացվել, հնարել-հնարվել, ներել-ներվել, լուսանալ, մթնել, մթնեցնել-մթենցվել, բարձրանալ, թխել-թխվել, մրմռալ, մաքրել-մաքրվել, դողալ, վախենալ, սրբել-սրբվել, կարել-կարվել, հավաքել-հավաքվել, սարսռալ, հաչել, սիրել-սիրվել, մլավել, ծիծաղել, խոսել, հուզել-հուզվել, վիճել: 

Բառաշարքում գտիր հոմանիշ բայերի զույգեր:

Թառամել, առողջանալ, զմայլվել, պարծենալ, թոշնել, անհայտանալ, հիանալ, սուզվել, ապաքինվել, ընկղմվել, հպարտանալ, չքանալ:
թառամել-թոշվել
առողջանալ-ապքինվել
զմայլվել- հիանալ
պարծենալ-հպարտանալ
անհետանալ-չքանալ
սուզվել-ընկվել

.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևով գրի՛ր փակագծում դրված բառերն ու բառակապակցությունները:
Երգելիս ձայնը գլուխն էր գցում: (երգել — ե՞րբ) ելիս , ալիս
Ձիու սիրտը պայթել էր քուռակի համար վախենալուց: (վախենալ — ինչի՞ց)
Թեյը տանելիս թափեց: (տանել — ե՞րբ)
Կենսախինդ մարդիկ վախենում են տխուր կամ ծանր երևալուց: (լուրջ, տխուր կամ ծանր երևալ — ինչի՞ց)
Ու Մոսկվա գնալուց առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարազատ վայրերում: (գնալ — ինչի՞ց)
Մեղր լցնելուց մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել – ե՞րբ)

1. Կետերի փոխարեն փակագծում դրված բայերը գրի՛ր պահանջված ձևով:
   Այդ նամակը կարդալիս նա գունատվեց: (կարդալ — ե՞րբ)
   Ամբողջ երեկո կարդալուց հոգնած՝ դուրս եկավ զբոսնելու: (կարդալ — ինչի՞ց)
   Այդ տունը կառուցելիս սպասում էր որդու վերադարձին: (կառուցել — ե՞րբ)
   Չգիտես ինչու, վախենում էր իր վերջին կամուրջը մինչև վերջ կառուցելուց: (կառուցել — ինչի՞ց)
   Ականջները խշշում էին ամբողջ օրն այդ աղմուկը լսելուց: (լսել — ինչի՞ց)
   Իրիկնապահին տուն դառնալիս մի անգամ էլ հիշեց խոստումը: (դառնալ — ե՞րբ)
   Վիրավորվել էր ընկերոջ՝ առանց պատճառի հետ դառնալուց: (դառնալ — ինչի՞ց)
   Վրա-վրա հիվանդանալուց նիհարել էր: (հիվանդանալ — ինչի՞ց)
   Հիվանդանալիս միշտ էլ նիհարում է: (հիվանդանալ — ե՞րբ):

  3. Ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրված բայերից մեկով:
ա) Խոցված ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց: Ծաղրուծանակից վիրավորված նեղված ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:
(խոցված, սրահարված, սվինահարված, նեղացած, վշտացած)
բ) Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան հմայեց:
Որոշել էր անպայման նվաճել այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:
(տիրանալ, սեփականել, նվաճել, հրապուրել, հմայել)
գ) Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են վեր հանել:
Հարկավոր է կասեցնել այդ վիրավորական խոսակցությունը:
Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են կառուցել:
(բարձրացնել, վեր հանել, ոտքի հանել, հաստատել, կերտել, շինել, կառուցել, կասեցնել, դադարեցնել):
Սուսան Մարկոսյան «Գործնական քերականություն»

Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ ածանցավոր բայը։

1. որոնել, թոշնել, տոնել, իջնել
իջնել

2. զբոսնել, հայտնել, տեսնել, ձոնել
ձոնել

3. օթևանել, հորինել, հիմնել, ելնել
ելնել
4. հասնել, մթնել, մեկնել, դեղնել
մթնել
5. զանազանել, խթանել, անվանել, հագնել
խթանել

6. ճանաչել, զեղչել, փախչել, կանչել
զեղչել

7. թռչել, շնչել, գոչել, հնչել
թռչել

8. կոչել, կորչել, շառաչել, կանաչել
կոչել

9. եզրապատել, կոտրատել, ընդհատել, վանկատել
կոտրատել

10.կարոտել, կավճոտել, ցատկոտել, փոշոտել
կավճոտել

Բայ

183.Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից և ձայնարկություններից բայեր կազմի´ր:

Ա. Ծաղիկ-ծաղկել, քար-քարանալ, անուն-անվանել, քարոզ-քարոզել, ձև-ձևել:
Բ. Մեծ-մեծանալ, բարձր-բառձրանալ, կարմիր-կարմրել, տափակ-տափակել, սուր-սրել:
Գ. Ոչինչ-ոչնչանալ, բոլոր-բոլորել, նույն-նույնանալ, ամբողջ-ամբողջանալ:
Դ. Կրկին-կրկնել, արագ-արագանալ, դանդաղ-դանդաղել, հաճախ-հաճախել:
Ե. Վա՜յ-վայել, մկըկը-մըկըկալ, տը՜զզ-տըզզալ, թրը՛խկ-թրըխկալ:

Տրված բայերից նորերն ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբինախածանցների հետ:
Ա.Նայել, կառուցել, գրել, ճառել, դառնալ, հայտնել:
Բ.Անդր, վեր, արտ, հակ, մակ, ստոր:
անդրադառնալ
վերանայել, վերակառուցել, վերագրել, վերադառնալ
արտագրել, արտահայտել
հակաճառել
մակագրել
ստորագրել

187.Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:
Օրինակ`

տես — տեսնել, բարձր — բարձրանալ:

Ա. Ընկեր-ընկերանալ, թանձր-թանձրանալ, խոր-խորանալ:

Բ. Վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ:

Գ. Հաս-հասնել, անց-անցնել, հագ-հագնել:

Դ-. Թիռ-թռչել, սառ-սառչել, կիպ-կպչել:

192.Փակագծում դրված բայերն այնպես գրիր, որ ի՞նչ արեց (ի՞նչ արեցի, արեցիր, արեցինք, արեցիք, արեցին) հարցին պատասխանեն:

Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա ամրացրիք այդ վանդակը:
Ինչո՞ւ դու քո հոտն իմ դաշտում արածեցրիր:
Հավերը երկարեցրին վզները դեպի ներքև, նայեցին դես ու դեն:
Նա իր ձիուն մեծացրել է չամչով ու գարիով:
Ես հավանաբար ձանձրացրի ունկնդիրներին:
Մենք անզգուշորեն թռցրինք արևկող անող թռչուններին:

Հետևյալ բառերից սոսկական` ան, են, ն, չ ածանցների օգնությամբ կազմիր ածանցավոր բայեր:
Ծեր-ծերանալ
հարց-հարցնել
կիպ-կպչել
մահ-մահանալ
գեղեցիկ-գեղեցկանալ
վախ-վախենալ
մոտ-մոտենալ
բազում-բազմանալ
կանգ-կանգնել
կույր-կուրանալ
ոչինչ-ոչնչանալ
ուրախ-ուրախանալ
առաջ-առաջանալ

Տրված բայերը ածանցման միջոցով դարձնել բազմապատկական (ատ, ոտ, կոտ, տ):
Մրել-մրոտել
պատռել-պատառոտել
ցատկել-ցատկոտել
կտրել-կրտատել
նստել-նստոտել
պոկել-պոկոտել
կոտրել֊կոտրատել
թռչել֊թռչկոտել
խոցել֊խոցատել
մորթել֊մորթկոտել
գրել֊գրոտել

Տրված բայերը ածանցման միջոցով դարձնել պատճառական (ացն, եցն, ցն):
Պայթել֊պայթեցնել
նստել֊նստեցնել
խմել֊խմցնել
խոսել֊խոսացնել
հիշել֊հիշեցնել
հագնել֊հագցնել
իջնել֊իջացնել
քնել֊քնացնել
մեծանալ֊մեծացնել
փախչել֊փախցնել
դողալ֊դողացնել
խաղալ֊խաղացնել
վախենալ֊վախացնել
թռչել֊թռցնել
ծիծաղել֊ծիծացեցնել
փայլել֊փայլեցնել
առաջանալ֊առաջացնել
կարմրել֊կարմրացնել
կատաղել֊կատաղացնել

Հետևյալ բայերի հետ համապատասխան հոլովներով գոյականներ գործածեցեք :
Ընդառաջել-մարդուն, աշխատանքին
հանդիպել֊ընկերներին, աշխատանքին
զգուշանալ֊քույրիկին, դպրոցին
կարոտել֊իրը, եղբորը
զրկվել֊հեռախոսից,
ուշանալ֊դաաից,
դիմել֊ուսուցչին, հեռախոսին
խուսափել֊դասից, ընկերներից

Գործնական աշխատանք

1. Արտագրել` փակագծերի մեջ առնված գոյականները գործածելով համապատասխան հոլովով:
   Վարդանը հպարտությամբ էր նայում որդուն: Կարծես դեռ երեկ էր, որ նա մերկ ոտքով ու կարճ շալվարով թռչկոտում էր պարտեզում, իսկ այսօր, իր բարեկազմ հասակը, վերին շրթունքը զարդարող բեղերի փնջով և աչքերի խելացի արտահայտությամբ արդեն հասուն տղամարդու կերպարանք էր ստացել: Նրանք գնում էին անտառում ձգվող նեղ արահետով, արևի շողերը ճյուղերի արանքով թափանցում էին ցած, ոսկե երանգով վառում բազմերանգ ծաղիկները: Վարդանը կանգ առավ, գլխով ցույց տվեց բարձունքի ճեղքից բխող բարակ աղբյուրը: Վճիտ ջուրը կարկաչով ցած էր հոսում թփերի արանքով ու կորչում խոտերում:

2. Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:
   Ջլատել, պառակտել, մասնատել
   վատաբանել, պախարակել, փնովել
   հանգցնել, մարել, շիջել
   վհատվել, հուսալքվել, հուսահատվել
   պղծել, ապականել, արատավորել
3. Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի 5 զույգ:
   Կեսօր, միջօրե
   հանդարտություն, խաղաղություն
   այգաբաց, արշալույս
   հավերժություն, հավիտենություն
   կատար, գագաթ
   Ավելորդ
   դայլայլ, փայփայանք
4. Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների 5 զույգ:
   Քնքուշ, բիրտ
   ազնիվ, նենգ
   փոթորկուն, հանդարտ
   դժոխային, եդեմային
   ողորկ, խորդուբորդ
5. Երկու շարքերից ընտրել արմատ և ածանց և կազմել ածանցավոր գոյականներ:
   Ա. Հեռու, ջերմ, արգելել, ավազ, ճահիճ, գերեզման, ամուր, կտակ, դարբին, հյուր, ծառ, աղոթել, աշխատել, ծիրան, այգի, լվանալ, բույր, կտակ, դպիր, արվեստ:
   Բ. -անոց, -արան, -ոց, -ստան, -ուտ:
   հեռաստան, ջերմոց, արգելանոց, ավազուտ, ճահճուտ, գերեզմանոց, ամրոց, կտակարան, դարբնոց, հյուրանոց, ծառուտ, աղոթարան, աշխատանոց, ծիրանանոց, այգեստան, լվացարան, բուրաստան, դպրոց, արվեստանոց։
6. Տրված արմատներով կազմիր մեկական հոդակապով ու անհոդակապ բարդ բառ:
   Ջուր-անձրևաջուր, ջրաղաց
   լույս-լուսընկա, լուսամփոփ
   հաց-հացատուն, հացազգի
   որս-որսասեր, մարդորս
   երգ-երգահան, սգերգ
   արյուն-արյունատար, արյունակում
   արվեստ-արվեստաբան, գեղարվեստ
   աստղ-աստղանիշ,
   օգուտ-օգտակար,:
7. Բառաշարքում նշեք թվականները:
   Չորս հարյուր քսանութ, տասանոց, տասնօրյակ, միլիարդ, եռյակ, երեք հարյուր, երեքական, քսանմեկերորդ, հնգապատիկ, առաջին, հազարավոր, վեց-վեց, մեկ հինգերերդ, հարյուրանոց, եռօրյա, երկու միլիոն, քառակողմ, երեք հարյուրերորդական;

Դերանուններ

171.Յուրաքանչյուր շարքից մեկական բաղադրիչ վերցնելով` բաղադրյալ դերանուններ կազմի՛ր:

Ա. Այս, այդ, այն, նույն, որ, քանի, ինչ, ոչ:

Բ. Ինչ, տեղ, պես, քան, պիսի, երորդ:

Այսինչ, այստեղ, այսպես, այսքան, այսպիսի
Այդտեղ, այդպես, այդքան, այդպիսի
այնինչ, այնտեղ, այնքան, այնպիսի
նույնտեղ, նույնպես, նույնքան, նույնպիսի
Որտեղ, որպես, որքան, որպիսի, որերորդ
Քանիերորդ
Ինչ-ինչ, ինչպես, ինչքան, ինչպիսի
Ոչինչ

172.Տրված դերանուններով բառեր կազմի՛ր:

Ես, ինքը (իր կամ յուր), այս, նույն, այլ, ամեն:
Եսասեր, եսապաշտ
ինքնավստահ, անինքնասեր
այստեղ, այսօր, այսուհետև, այսպես, այսքան
նույնքան, նույնպիսի, նույնպես
այլապես, այլազան այլատեսակ
ամենուր, ամենուրեք

173.Տրված որոշյալ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Բոլոր, բոլորը, ամբողջ, ամբողջը, ամեն ինչ, յուրաքանչյուր, ամեն մի:
Այս բոլոր կոնֆետները շատ համեղ էին։
Բոլորը վերադարձան իրենց տները։
Ամբողջ ուտելիքը սառել էր։
Նա ամբողջը բաժանեց կարիքավորներին։
Նրա երեխան ամեն ինչ տակն ու վրա էր արել։
Յուրաքանչյուր մարդ ունի իր ճաշակը։
Ամեն մի մարդ շատ է կարևորում իր ազատությունը։

174.Տրված ժխտական և անորոշ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Ինչ-որ, մի քանի, ուրիշ, ոչ մի, ոչ ոք, ոչինչ:

ԻՆչ-որ մեկը նրան ամեն ինչ պատմել էր։
Արդեն մի քանի տարի է ինչ նա այստեղ չի ապրում։
Մեկ ուրիշ անգամ կհանդիպենք։
Նա այդ ուտելիքը ոչ մի անգամ չի փորձել։
Ոչ ոք այդ թեմայից չի խոսում։
Ոչինչ էլ առաջվանը չի։

175.Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

ճապոնացի երկարակյաց ձկնորսն ասում էր, որ իր ամբողջ սնունդը եղել է ծովակաղամբն ու հում ձուկը: Նա ամբողջ գյուղին խորհուրդ էր տալիս նույն ձևով սնվել:

Իր կյանքի բոլոր տարիները անցկացրել է նույն գյուղում:

Քնելու ընդունակությունը կորցրած երեխային քննելով`բոլոր բժիշկները ասել են, թե դա բացաոիկ ու անհավանական դեպք է:

Քնաբեր դեղերից ոչ մեկը չազդեց:

Քառասուն տարի է, որ իր բոլոր գիշերները նվիրել է իր անձի զարգացմանը:

Ամբողջ գիշերը կարդում է, գրում ու նկարում:

Այդ օրը ոչ մի վթար չգրանցվեց:

Նոր մեքենան առայժմ ոչ մի հաջողություն չունի:

Ամբողջ արձակուրդը նվիրեց երեխայի ասած մեքենան գտնելուն:

Կետերի փոխարեն գրել որոշյալ դերանուններ:

Թվում էր` աննշան դեպք էր, բայց խորապես հուզեց ….:

Ողջ գիշեր ծերունին աչք չկպցրեց:

Ամեն անգամ այդ ճանապարհով անցնելիս տխրում էր քաջ հայդուկը:

Մութն ընկնելուն պես այդ անառիկ ամրոցը սարսափազդու տպավորություն էր թողնում ամեն մի անցորդի վրա:

Մահը ամեն ինչ հաշտեցրել էր  նրա հետ, բոլորը աշխատում էին իրենց վշտակցությունը հայտնել ժառանգներին:

Կետերի փոխարեն գրել անորոշ դերանուններ:

Գորշավուն ստվարաթղթի վրա մի քանի բան էր գրված:

Հասնելով որևէ շենքի` նա կանգ առավ, նայեց շուրջը և ներս մտավ:

Հյուրերից որոշը արդեն դուրս էին եկել  պատշգամբ` մաքուր օդ շնչելու:

Կետերի փոխարեն գրել փոխադարձ դերանուններ:

Փոխադարձ դերանուններն են իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի

Մարդիկ ակնածանքով ճանապարհ էին տալիս  անծանոթ երիտասարդին, քչփչում… հետ:

Հեռու հորիզոնում ինչ-որ գիծ նորից բաժանել էր … ծովն ու երկինքը:

Գլխարկն այնպես էր նստել գլխին, ասես այդ գլուխն ու գլխարկը իրար համար էին ստեղծվել:

Տարբեր երկրներում ապրող գիտնականները վաղուց էին հետաքրքրվում ….:

Թվական անուն

1. Առածներում լրացնել թվականները:
Ուզողի մեկ  երեսն է սև, չուզողի  երկուսը :
Յոթ չափիր, մեկ կտրիր:
Գիտունին մեկ ասա, անգետին հազար ու մեկ։
Մի ունեցիր հարյուր դահեկան, ունեցիր հարյուր բարեկամ:
Տասը մատիցդ որ մեկը կտրես, արյուն դուրս կգա:
Մի խելքը լավ է, երկուսը` ավելի լավ
Հերոսը մեկ անգամ է մեռնում, վախկոտը` հազար։

2. Հետևյալ թվականները գրել տառերով
ա. 69, 1988, 357, 2968, 99, 3-րդ, 10-րդ:
բ.  I,II,III,IV,V,VI,VII,VIII,IX,X:
ա. Վաթսունինը, հազար իննը հարյուր ութսունութ, երեք հարյուր հիսուն յոթ, երկու հազար իննը հարյուր վաթսուն ութ, իննսունինը, երրորդ, տասներորդ
բ. Մեկ, երկու, երեք, չորս, հինգ, վեց, յոթ, ութ, ինը, տաս

3. Տրված բացարձակ թվականները արմատի կրկնությամբ և ածանցման միջոցով դարձնել բաշխական, նույնը դարձնել նաև դասական:
Մեկ֊մեկական, մեկ֊մեկ, առաջին
չորս֊չորսական, չորս֊չորս, չորրորդ
հինգ֊հնգական, հինգ֊հինգ, հինգերորդ
ութ֊ութական, ութ֊ութ, ութերորդ
ինը֊իննական, ինը֊ինը, իներորդ
տաս֊տասական, տասը֊տասը, տասներորդ
տասնինը֊տասնինական, տասնինը֊տասնինը, տասնիններորդ
4. Ըստ վերը նշված աղյուսակի ` գրիր քո և ձեր ընտանիքի անդամների ծննդյան տարեթվերը:
ՍԺԹ, ՍԸ, ՍԶ, ՌՋՁԴ, ՌՋԾ, ՌՋԾԷ, ՌՋԾ

Թվականներ կոչվում են այն բառերը որոնք ցույց են տալիս առարկայի թիվ կամ քանակ և թվային կարգ կամ դաս ցույց տվող բառերը կոչվում են թվականներ։ Թվականները լինում են ՝ քանակական, դասական, բաշխական և կոտորակային։ Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկայի քանակը, թիվը և պատասխանում են <<քանի>> հարցին օրինակ ՝ մեկ, տասը, քսանհինգ։ Դասական թվականները ցույց են տալիս առարկայի դասը կամ թվային կարգը և պատասխանում են <<որերորդ, քանիերորդ>> հարցերին օրինակ հինգերորդ, տասերորդ, տասնմեկերորդ։ Բաշխական թվականները ցույց են տալիս առարկաների քանակի բաշխումը և կազմվում են ական վերջածանցով կամ թվի կրկնությամբ օրինակ տասական կամ տասը֊տասը։ Կոտորակային թվականները ցույց են տալիս ամբողջի մաս կազմող թվեր օրինակ երկու չորորդ։
Թվականների գրությունը
Թվականները գրվում են արաբական նիշերով, օրինակ 2,13,15,36,42,63,71,
Հռոմեական նիշերով, սրանցով գրվում են դասական թվականները:
II, XII, XV
Հայերենի այվուբենի թվային արժեքով, օրինակ
Ա֊1
Գ֊3
ճ֊100
Եվ հայերենի տառերով։
Երկու, տասներկու, տասնհինգ
Թվական կազմող ածանցները կոչվում են թվականակերտ ածանցներ դրանք երեքնեն՝սուն, րորդ, ական։
Օրինակ՝
Հիսուն, երկրորդ, հայուրական։
Տասնմեկից մինչև իննսունինը թվականները գրվում են միյասին։

Ածական, գործնական աշխատանք

Դո՛ւրս գրել ածականները։

Այս գետի ափին, այս ուռենու տակ
Իմ մանկությունն է անցել երազուն,
Խաղացել է նա գետում այս հստակ,
Ոսկի է փնտրել այս տաք ավազում։
Նա թառել է այս ծառերին դալար,
Երկյուղով մտել այրերը այս մութ
Ու կածաններում այս օձագալար
Թափառել է նա մինչև մայրամուտ։
Եվ իր ծիծաղի ալիքներն է ջինջ
Տվել նա մի օր ջրերին այս խենթ,
Որ ուրախ երգով տարել ամեն ինչ
Ու, սակայն, ոչինչ չեն բերել էլ ետ։

2.Գտնե՛լ այն ածականները, որոնց գերադրական աստիճանը
–գույն մասնիկով չի կազմվում։
Բարձր, մեծ, տաք, նվազ, թանկ, լավ, ուժեղ, ազնիվ, զվարթ, խոշոր, հին,
բարակ, կոշտ, ուրախ, նոր, քաղցր։

3. Գրե՛լ տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող
երեք ածական։
Նկար- գեղեցիկ, արտասովոր, տգեղ
ծաղիկ-հոտավետ, կարմիր, երազանքի
գիրք-հետաքրքիր, մեծ, զարդարված
գորգ-գեղեցիկ, փափուկ, ծանր
երկիր-գույնըզգույն, մեծ, փոքր
Նշվածներից որն է ածական:
Մոխիր
Դողդոջուն
Դողդոջյուն

Հոտավետ
Գեղջուկ
Պատճառ

Սանդուղք
Ժայռափոր
Տնակ

151.Ըստ կազմության` տրված ածականները բաժանի՛ր չորս խմբի:
Ալեծուփ, մեծ, ուժեղ, հոտավետ, հորդառատ, առևտրական, հոդային, ոսկեհուռ, խոշոր, սիրելի, միջմոլորակային, ահեղամռունչ, համեստ, մարդամոտ:

152.Ա խմբի գոյականներից ածականներ ստացի՛ր Բ խմբի ածականակերտ ածանցների միջոցով:

Ա. Տուն, իմաստ, գույն, ոսկի, երկաթ, համ:
Բ. Ան, դժ, յա, ատ, եղեն, եղ:

153.Տրված բայերից ածականներ կազմի՛ր և ընդգծի՛ր  ածականակերտ ածանցները:

Վստահել, համակրել, բացատրել, դյութել, գրավել, հուզել, բարկանալ, վախենալ, ամաչել, պարծենալ:

154.Տրված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր ածականներով  և ընդգծի՛ր ածականակերտ ածանցները:

Յոթ գյուխ ունեցոդ, երկու երես ունեցող, երկու փող ունեցող, եռանդով օժտված, շատ բուրդ ունեցոդ, գույն ունեցող, թևեր ունեցող, մեծ ուժ ունեցող, երեք տարի (ամ) տևող, տասը տարեկան:

155.Կետերը փոխարինի՛ր ածականակերտ ածանցներով:

…կենդան, …կամ, …խոսկան, հայր.., կիս…, փառ…, վայր…, աղ…., արևել…, երևան…, ընկեր…, կծ…, ազդ…, թրթռ…, հնչ…, շաչ…, խոհ…, դողդոջ…:

Գործնական աշխատանք, ածական

Խմբավորիր ածականները ըստ առարկայի արտաքին հատկանիշի և ներքին հատկանիշի, ըստ գույների, ըստ մարդու մտավոր և բարոյահոգեկան հատկանիշների:
Ուռուցիկ, կծու, հեզ, խաժ, գանգուր, շվայտ, խելացի, հնազանդ, դեղձան, պարկեշտ, կլոր, գորշ, լաջվարդ, ժանտ, համեստ, լուրթ, ծուռ, թթու, խորամանկ, հարթ, բիրտ, մանր, քաղցր, ծավի, ուղիղ, ծույլ, բիլ, խորդուբորդ, նենգ, ազնիվ, աշխատասեր:

Կազմիր տրված ածականների գերադրական աստիճանը:
Ազնիվ, հին, բարի, նոր, ծանր, զգայուն, սուր, երկար, մեծ, գեղեցիկ, խոշոր:

Ազնիվ֊ամենաազնիվ, ազնվագույն

Հին֊ամենահին, հնագույն

Բարի֊ամենաբարի, ամենից բարի

Նոր֊ ամենանոր, նորագույն

Ծանր֊ամենածանր, ամենից ծանր

Զգայուն֊ ամենազգայուն, ամենից զգայուն

Սուր֊ամենասուր, ամենից սուր

Երկար֊ամենաերկար, ամենից երկար

Մեծ֊ամենամեծ, մեծագույն, ամենից մեծ

Գեղեցիկ֊ ամենագեղեցիկ, ամենից գեղեցիկ

Խոշոր֊ ամենախոշոր, խոշորագույն

Շարքում ընդգծիր համեմատության աստիճան չունեցող որակական ածականները:
Հպարտ, կույր, խեղճ, գեղեցիկ, չար, նենգ, պարկեշտ, արու, բարի, վեհ, ագահ, հղի, վսեմ, համր, պիղծ, ամուրի, խուլ, արդար, ճերմակ:

Տրված արմատներով կազմիր ածանցավոր և բարդ ածականներ:
Արծաթ֊արծաթյա, արծաթագույն
ադամանդ-ադամանդյա, ադամանդակուռ
ծիծաղ-ծիծաղելի, ծիծաղաշարժ
լույս-լուսավոր, լուսերես
սեր-սիրուն, սիրասուն
հոտ-հոտավետ, անհոտ
հուր-հրեղեն, հրակայուն
դառն-դառնագույն, դառնահամ
մազ-շիկամազ,
գույն-գոնեղ, գունազարդ
գութ-անգութ, գթալի, չարագութ, գթասիրտ
իմաստ- անիմաստ, իմաստալից
մարմար-մարմարյա, մարմարամազ

Պալատական, ապստամբ, ավագ, դավաճան, հերոս, հանցագործ, խավար, հսկա, վիրավոր բառերը նախադասությունների մեջ գործածել մի դեպքում, որպես գոյական, մյուս դեպքում` որպես ածական։ ՈՎ, ՈՐ

Այս ուտեստը միայն ուտում են պալատականները։
Պալատական երգիչները հավաքվեցին համերգասրահի դիմաց։

Ամպստամբ զինվորականները կոտրեցին բանտի դռները։
Ավագ եղբայրը փոքրի համար օրինակ է։ ով ՝ ավագը
Դասարանի ավագը երգել չգիտի։ որ ՝ ավագ

Այս հանցագործին կարողացան ձեռբակալել
Խավար գիշերում լսվում է գետի շառաչը։
Խավարի միջով անցնում են զինվորները։
Հսկա մարդիկ վաղենալու տեսք ունեն։
Նա հսկա քարը գլորեց ժայռից։
Վիրավոր զինվորին բերեցին տուն։
վիրավորներին մարտի դաշտից տաան հիվանդանոց

Գրիր տրված բառերի նույնարմատ հականիշ ածականները:
Անխռով-խռովկան
խոտոր-անխոտոր
երերուն-աներեր
տարակուսելի-անտարակուս
արտաքուստ-ներքուստ
անզարդ-զարդարուն
ամոթխած- անամոթ
աղմկոտ֊անաղմուկ
արատավոր֊անարատա
քաղցրահամ֊դառնահամ
ընչատեր-ընչազուրկ
թեթևաբարո-ծանրաբարո

Ածական խոսքի մաս

Առարկայի հատկանիշ ցույց տվող բառերը կոչվում են ածականներ։ Պատասխանում են ինչպիսի, որպիսի, որ հարցերին ածականները լինում են որագական և հարաբերական։ Որագական ածականները ցույց են տալիս որակ որպիսություն և ունեն համեմատության աստիճաններ ՝ դրական, բաղդատական և գերադրական։ Դրական աստիճանը ածականի ուղղիղ ձևն է։ Առանց համեմատության այլ առարկաների հետ օրինակ՝ հին աշխարհ։ Բաղդատական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի ավելի լինելը և առարկան ստանում է ավելի բառը օրինակ ավելի հին աշխարհ։ Գերադրական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի գերազանցությունը այլ առարկայի նկատմամբ, կազմվում է դրական աստիճանին ավելանալով՝ ամենա, ագույն ածանցներով և ամենից բառով։ Օրինակ ամենահին, հնագույն, ամենից հին։ Հարաբերական ածականները ցույց են տալիս մի առարկայի հատկանիշը մեկ այլ առարկայի հարաբերությամբ, այսինքն առարկայի ինչից լինելը։ Օրինակ ոսկեշղթա, փայտեձի, մարմարյա սրահ, արծաթյա գդալ։ Հարաբերական ածականը համեմատության աստիծան չի ստանում։ Ոչ բոլոր որակական ածականները կարող ոն համեմատության աստիծան ստանալ օրինակ ՝ կույր, խուլ, ճաղատ, արու։ Ածականները ըստ կազմության լինում են պարզ, բարդ, ածանցավոր և բարդ ածանցավոր։

Պարզ֊ կարմիր, բարձր, մեծ, նոր

Բարդ֊ վարդագույն, նրբագեղ, արևանիստ

Ածանցավոր֊ բյուրավոր, հոտավետ, գեղեցիկ

Բրդ ածանցավոր֊ բարձրաշխարհիկ, արթավայրային, տնտեսական

Ածականակերտ ածանցներ՝ նախածանցներ, վերջածանցներ։

Ան, ապ, դժ, տ, չ

Ան֊անտուն, անհայրենիք, անհայր, անշնորք։
Ապ֊ապերախտ, ապազգալի, ապաբախտ,
Դժ֊ դժգոհ, դժբախտ, դժգույն
Տ֊ տգետ, տհաս, տգեղ
Չ֊չբեր, չտես, չխոսկան
Ային֊ տնային,
Ական֊տնական
Ալի֊
Ելի֊
Ավոր֊բանավոր,
Ավետ֊բույրավետ, հնավետ
Ագույն֊հնագույն,
Եղ֊
Ավուն֊ հնավուն, գնավուն
Անի֊
Եղեն֊ամանեղեն, ապակեղեն, խմորեղեն
Ի֊
Ին֊
Կոտ֊ամանչկոտ,
Ածո֊պահածո,
Յա֊
Յե֊
Ագին֊ահագին, խստագին, հնագին
Ուն֊փայլուն
Ովի֊կախովի, ծալովի, փակովի

Տնային աշխատանք
Ածականակերտ վերջածանցներով կազմել երեքական ածական։

Երկրորդ շաբաթ հաշվետվություն

Այս շաբաթ սովորել ենք պատրաստել թելից ծիսական տիկնիկներ։ Գրել ենք հաշվոտվություն։ Համացանցից գտանք ամենա ամենա վերնագրով տեղեկություններ։
Երեքշաբթի օրը ընտրության ժամին խաղացինք խաղ և գնացինք հանդիպման։ Հադիպեցինք վրացուհու հետ նա մեզ պատմեց վրացական կինոների մասին։ Ռադիոի ժամին ընկեր Հայկազը կիսով չափ ծանոթացավ մեզ հետ և դասը ավարտվեց։ Ունեցել ենք համեղ օր և պատրաստել ենք պիցցա։ Նաև մասնակցել ենք քաղաքագիտական ակումբին։ Նախագծերի ժամին արել ենք շատ տարբեր օնլայն թեստ էր։ Ընթերցել ենք տարբեր հետաքրքիր ստեղծագործություններ։ Իսկ հինգշաբթի օրվա ընտրության ժամին հանդիպել ենք վրացի բանաստեղծուհու հետ։ Նա մեզ պատմել է վրացական ավանդույթները։ Ուրբաթ օրը կար ճամփորդություն ես, չեմ մասնակցել

Հետաքրքաշարժ հայոց լեզու

1.Խաղողի և հաղարջի ո՞ր մասը կվերցնեք, որ ապուրը համեղ ստացվի:

Աղ

2.Ըստ ձևաիմաստային դասակարգման՝ ի՞նչ տեսակ բառեր կան հետևյալ նախադասության մեջ. «Գնա  հորդ  ասա՝  հորդ  անձրևից  հորթը  թրջվեց»:
3.Ունկնդիր, ունկավոր, ունկնախից բառերից ո՞րը  «չի լսում»:

Ունկախից

4. Ձար, գզաթ, ստև: Ի՞նչ է կոչվում մարդունը:

Մազ

5.Այբուբենի ո՞ր տառից կետադրական նշան կկերտեք:

չ

6.Մոգ, արատ, սաթ, ասա, ների աղտ, կերոն բառաշարքը հակառակ ուղղությամբ կարդալ որպես նախադասություն:

Նորեկ տղա իրեն ասա թաս տարա գոմ։

7.Ո՞ր բառն է ավելորդ  շարքում՝  տաբատ, քաղաք, դարան, կատակ, պարապ:

8.Շուշան, Հասմիկ, Աշխեն, Անթառամ, Նվարդ, Նունուֆար . ու՞մ  պարտեզից  դուրս  կհանեք:
9.Ուղղել սխալը. «Հորի այծերից մեկն ընկավ հորանը»;

«Հորան այծերից մեկն ընկավ հորը»

10.Առաջին մասս պարիսպ է, երկրորդս` ավերված քաղաք, միասին` մարդու հասակ:

Պատանի

11. Ո՞ր մրգի առաջին մասը դերանուն է, երկրորդը` թռչուն:

Սալոր

12.Ի՞նչ բնակավայր է, որի առաջին բաղաձայնը հանենք, կդառնա ուտելիք:

Գյուղ֊յուղ