Դաս 7

Մարդու մազերը ունեն կարևոր, պաշտպանիչ նշանակություն: Պաշտպանում են շոգից, ցրտից, քամուց, խոնավությունից: Մազը աճում է մազարմատից, որը գտնվում է մաշկի մեջ: Մազերը սնվում են և աճում ամբողջ կյանքի ընթացքում: Փարթամ, փայլուն, առողջ, ամուր մազերը առողջության նշան են: Նորմայում ամեն օր մոտ հարյուր հատ մազ թափվում են, հատկապես գարնանը և աշնանը: Մազերի խնամքը կարևոր, պարտադիր հիգիենա:
Ըստ ճարպի արտադրության մազերը լինում են մազերը լինում են չոր, նորմալ և յուղոտ: Եվ ըստ այդ տարբերության պահանջում են խնամք:
Մազերը մաքրում լվանում ենք շամպույնով և ջրով, ջրի ջերմաստիճանը 38-40 C:
Չոր մազեր-6-8 օրը մեկ:
Նորմալ մազեր-4-6 օրը մեկ:
Յուղոտ մազեր-3-5 օրը մեկ:
Կամ ըստ անհրաժեշտության:
Լվանալու ընթացքում օճառում ենք 2 որից հետո լավ երկար պարզաջրում հոսող ջրի տակ: Լվանալուց հետո մազերը չորացնում ենք գլուխը փաթաթելով սրբիչով մինչև մազերը ցամքեն: Անմիջապես ֆենել չի կարելի, լավ է մազերը մի փոքր չորացնել բացոթյա և ֆենով հարդարել ըստ անհրաժեշտության: Մազերը սանրում հարդարում են սանրով, որը անձնական՛ հիգիենայի պարագա է: Մազերը պետք է սանրել ամեն օր, ընդորում երեկոյան մազերը մի 2, 3 րոպե պետք է սանրել: Մազերը պետք է սանրել աճմանը հակառակ: Մազերը երկար ձիգ կապած պահելը, մշտապես գլխարկ կրելը թուլացնում է մազարմատները և բերում մազաթափության:

Դաս 6

Դաս 6

Հագուստը և կոշիկները մեր կյանքի անբաժան մասն են: Նրանք մեզ պաշտպանում են շոքից, ցրտից, քամուց, խոնավությունից: Հագուստի գործվածքի ընտրությունը շատ կարևոր է առողջության համար: Արհեստական գործվածքները կարող են առաջացնել մաշկի բորբոքում, ալերգիկ ցան: Այդ պատճառով պետք է ընտրել բնական գործվածքներից կարված հագուստ/բանբակ, բուրդ/: Այդ մասին գրված է լինում պիտակի վրա: Հագուստը լինում է արտահագուստ և ներքնազգեստ: Հատկապես ներքնազգեսը պարտադիր պետք է լինի բամբակից: Հագուստը պահելու, մաքրելու, լվանալու, չորացնելու, արդուկելու մասին նույնպես գրված է պիտակների վրա պայմանական նշաններով:

Դաս 5

Մեր ականջը կազմված է երեք մասից արտաքին, միջին, ներքին: Արտաքին մասը կազմված է ականջախեցուց և արտաքին լսողական անցուղուց: Անցուղու մեջ աճում են շատ մանր մազիկներ և կա հատուկ նյութ ականջածծումբ, որոնք պաշտպանում են ականջը փոշուց և մանրեներից: Չոփիկով ականջը մաքրելիս մեխանիկորեն ծծումբը հրում ենք ներս, այն կուտակվելով կարող է առաջացնել ականջի խցանում: Ուստի ականջը չոփիկով խորը մաքրել խորհուրդ չի տրվում: Ականջը ինքնամաքրվում է խոսելու և ծամելու ժամանակ: Պետք է մաքրել միայն երևացող հատվածները և ականջի հետևը:

Դաս 4

Սովորում ենք ճիշտ լվացվել

Եզոպոսի առակներից

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել: Դրանցից թերևս ամենահիշարժանը հետևյալն է.

Մի օր, Քսանթոսը ցանկանալով ճաշկերույթ տալ ի պատիվ աշակերտների՝ Եզոպոսին կարգադրեց, որ գնա աշխար-ի ամենից լավ բանը գնի շուկայից և համեղ ճաշ պատրաստի:

-Շատ լավ, տե՛ր,-ասաց Եզոպոսը և գնաց:

Ճաշի ժամին յուրաքանչյուր աշակերտի առաջ մի աման լեզու էր դրած:

-Ի՞նչ է սա,-հարցրեց Քսանթոսը զարմացած:

-Լեզու, տեր իմ:

-Մի՞թե սա է աշխարհի ամենալավ բանը, հիմար,-գոռաց Քսանթոսը:

-Ասացեք, տեր իմ,-պատասխանեց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի լավ , քան լեզուն. լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

Բոլոր աշակերտները, նրանց հետ նաև Քսանթոսը, հավանություն տվեցին Եզոպոսի բացատրությանը:

Մի ուրիշ անգամ Քսանթոսն ասաց Եզոպոսին.

-Եզոպո՛ս, գնա շուկա և այս անգամ աշխարհի ամենավատ բանը բեր մեզ համար:

Եզոպոսը գնաց շուկա և դարձյալ լեզու բերեց: Քսանթոսը բարկությունից իրեն կորցրել էր:

-Հանդարտվե՛ք ,տեր իմ, -ասաց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի վատ, քան լեզուն. դրանով են կործանվում ամբողջ պետություններ, դրանով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքներն ու բամբասանքները, դրանով են մարդիկ վիրավորական խոսքեր ասում միմյանց և դրանով են , վերջապես, թագավորները արձակում իրենց անար-ար հրամանները: Լեզուն, տեր իմ, աշխարհի ամենալավ և ամենավատ բանն է, նայած , թե ում բերանի մեջ է գտնվում այն, նայած, թե ով է լեզվի տերը:

-Դու հաղթեցիր, Եզոպոս,-ասաց Քսանթոսն իր զայրույթը զսպելով:

Եզոպոսի առակները սրամիտ են, լի իմաստությամբ, մարդկային արժանապատվությամբ և ունեն փիլիսոփայախրատական նշանակություն:
Մեզ հասած եզոպոսյան առակների հիմնական ժողովածուն (500-ից ավելի առակներ) կազմվել է I–II դարերում: Հին Հունաստանում ծագել է «եզոպոսյան լեզու» արտահայտությունը, երբ թե՜ բանավոր, թե՜ գրավոր խոսքում մտքերը Եզոպոսի նման արտահայտում են քողարկված, փոխաբերական արտահայտություններով: Հայ գրականության մեջ եզոպոսյան լեզուն վարպետորեն օգտագործել է առակագիր Վարդան Այգեկցին:

V դարում հայերն արդեն ծանոթ էին եզոպոսյան առակներին: Դրանք հայերեն առաջին անգամ լույս են տեսել 1818 թ-ին, Վենետիկում:

 

 

1. Տեքստում ընդգծի՛ր Եզոպոսից մեզ հասած տեղեկությունները:

 

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել:

Եզոպոսի առակները սրամիտ են, լի իմաստությամբ, մարդկային արժանապատվությամբ և ունեն փիլիսոփայախրատական նշանակություն:
Մեզ հասած եզոպոսյան առակների հիմնական ժողովածուն (500-ից ավելի առակներ) կազմվել է I–II դարերում: Հին Հունաստանում ծագել է «եզոպոսյան լեզու» արտահայտությունը, երբ թե՜ բանավոր, թե՜ գրավոր խոսքում մտքերը Եզոպոսի նման արտահայտում են քողարկված, փոխաբերական արտահայտություններով: Հայ գրականության մեջ եզոպոսյան լեզուն վարպետորեն օգտագործել է առակագիր Վարդան Այգեկցին:

V դարում հայերն արդեն ծանոթ էին եզոպոսյան առակներին: Դրանք հայերեն առաջին անգամ լույս են տեսել 1818 թ-ին, Վենետիկում:

1. Որպես աշխարհի լավ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

բ. Լեզվով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքները և բամբասանքները:

գ. Լեզուն ամենակարևոր օրգանն է:

դ. Լեզվի միջոցով են թագավորները անարդար հրամաններ արձակում:

2. Ինչո՞ւ Քսանթոսը Եզոպոսին ուղարկեց շուկա՝ աշխարհի ամենալավ բանը բերելու:

ա. Ցանկանում էր հետաքրքիր ընթրիք ունենալ:

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

գ. Ցանկանում էր ճաշկերույթ տալ՝ ի պատիվ աշակերտների:

դ. Ինքը չէր կարող գնալ:

 

3. Երկրորդ անգամ Քսանթոսն ի՞նչ խնդրեց բերել շուկայից:

Գնա շուկա և այս անգամ աշխարհի ամենավատ բանը գնի և բերի:

4. Տեքստից ելնելով գրիր, թե ինչո՞ւ է լեզուն աշխարհի ամենալավ բանը:

Ինչ կա աշխարհում ավելի լավ , քան լեզուն. լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

5. Լեզվի մասին ի՞նչ առածներ գիտես, գրի՛ր երկու առած:

Լեզուտ ատամներիտ արանքը պահիր:

Լեզվի ծակածին դեղ չկա:

6. Որպես աշխարհի ամենավատ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվով մարդիկ վիրավորական խոսքեր են ասում միմյանց:

բ. Լեզուն կարևոր օրգան չէ:

գ. Առանց լեզվի էլ կլինի ապրել:

դ. Լեզուն թաց և լպրծուն է:

7. Տեքստում կարմիր ներկի՛ր մեկ հարցական նախադասություն:

8. Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն  գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և ներկիր որևէ գույնով:

թագավորներ, աշխարհի, մարդիկ, անարդար

 

9. Տրված նախադասության ենթական ներկի՛ր դեղին գույն, ստորոգյալը՝ կանաչ:

Քսանթոսը բարկությունից իրեն կորցրել էր:+

 

10. Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան, կարդա՛ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողնված նշանը:

Եզոպոսին կարգադրեց,որ գնա շուկա և գնի աշխարհի ամենից լավ բանը:

 

11. Ո՞ր բառն է շավիղ բառի հոմանիշը:

ա Հյուսել

բ. Շարել

գ. Կածան

դ. Տավիղ

 

12. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված կազմությունը:

ա. Ճաշ-պարզ

բ. Թագավոր-ածանցավոր

գ. Վիշտ-բարդ

դ. Գիտություն-ածանցավոր

 

13. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակն է սխալ նշված:

ա. Բանալի-ածական

բ. Հաղթեցիր-բայ

գ. Լեզու-գոյական

դ. Բամբասանք-գոյական

 

14. Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրի՛ր բաց թողած տեղերում:

Եզոպոսի ծննդյան և մահի թվականները հայտնի չեն, ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ.թ.ա. 6-րդ դարում: (մահ, դար)

15. Համացանցից ընտրիր Եզոպոսի առակներից ևս մեկը, կարդա, գրավոր պատմիր (համառոտ):

Մաթեմատիա

Պարկում  կա 13 կանաչ, 2 դեղին և 5 կարմիր ձեռնոց։Ամենաքիչը քանի՞ ձեռնոց պետք է հանել, որպեսզի դրանցիցգոնե մեկը լինի դեղին։

Լուծում

13+5+1=19 ձեռնոց

Պատ.՝19 ձեռնոց

Առաջադրանք 2.

Արկղում  կա 13 կանաչ,5 դեղին մատիտ: Ամենաքիչը քանի ՞ մատիտ պետք է հանել, որպեսզի դրանցից գոնե մեկը լինի դեղին:

Լուծում

13+1=14մատիտ

Պատ.՝14մատիտ

Առաջադրանք 3.

Հաշվիր 1820-2*55+66։(9+2) արտահայտության արժեքը։

Լուծում

1. 9+2=11
2. 66:11=6
3. 2×55=110
4. 1820-110=1710
5. 1710+6=1716                              Պատ.`1716

Առաջադրանք 4.

Քառակուսու մակերեսը 36 քառակաուսի մետր է։ Գտի՛րքառակուսու կողմը։

Լուծում

Առաջադրանք 5.

Քառակուսու մակերեսը 100 քառակաուսի մետր է։

Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը։

Ընտրություն

Պարապունք 1

Առաջադրանք 2:

Պատկերը տրոհիր 6 հավասար մասի և յուրաքանչյուր կտորը գունավորիր տարբեր գույնով :

 Առաջադրանք3: 
Հողամասի հատակագիծը պատկերված է նկարում, որտեղ հոծ գծված մասերում շինություններ են:
Այգեպանը սկսեց շրջայցը

∗-ով վանդակից և հարևան վանդակներով զբոսնելով վերադարձավ սկզբնական դիրք՝ ամեն վանդակում լինելով ճիշտ մեկ անգամ: Գտեք, թե ինչպե՞ս է շարժվել այգեպանը:

ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ 4

Փորձի’ր տեղափոխել մարդկանց գետի մի  ափից մյուսը, հետևելով խաղի կանոններին.
1. Ոստիկանը չի կարող մենակ  թողել գողին մարդկանց հետ:
2.Հայրիկը չի կարող  մենակ թողել որդիներին    մայրիկի հետ:
3. Մայրիկը չի կարող մենակ թողել աղջիկներին   հայրիկի հետ:
4.Երեխաները չեն կարող  մենակ  գնալ տախտակամածով :
5.Տախտակամածը ինքնուրույն ետ չի վերադառնում:
6. Տախտակամածը կարող է տեղափոխել երկուսից ոչ ավել մարդ:

Խաղը տե’ս այստեղ:
Խնդրի լուծումը տես այստեղ

ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ 5

Գայլը, գառն ու խոտը գտնվում են   գետի մի  ափին, փորձիր բոլորին տեղափոխել մյուս ափ` իմանալով որ նավակում քեզ հետ դրանցից միայն մեկը կարող է գտնվել:
Ինչպե՞ս տեղափոխել, որ նույն ափին գայլը գառան հետ չմնա, իսկ գառն էլ` խոտի, որ գայլը գառանը չուտի, գառն էլ խոտ չուտի:

Խնդիրը տես այստեղ:
Լուծումը տես այստեղ

Խնդիր 3.

Ավտոխցանման ժամանակ նեղ ճանապարհով 6 մեքենա դուրս եկան իրար ընդառաջ, տես նկարը:
Ճանապարհի մեջտեղում կար մեկ մեքենայի համար   նախատեսված ավտոկայան:
Ինչպես  մեքենաները անցնեն:

 

ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ 6

Փորձիր ձախ կողմում  գտնվող գորտերին  տեղափոխել աջ կողմ, և աջ կողմի գորտերին` ձախ կողմ, իմանալով, որ գորտերը  թռչում են մեկ քարի վրայով ազատ տեղը, կամ հենց իրենց  մոտ գտնովղ ազատ քարը, ընդ որում, ետ չեն թռչում:
Խնդիր տես այստեղ…

ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ 7

Խաղ գորտերով, տես այստեղ…

• Խաղը շարունակել, երբ  գորտերի թիվը  յուրաքանչյուր փուլում  համապատասխանաբար` 3, 4, 5  է: 
• Հաշվելով յուրաքանչյուր փուլում կատարած քայլերի թիվը, գտնել օրինաչափություն:
• Կատարել եզրակացություն:
• Տեղադրել բլոգում, համապատասխանաբար մաթեմատիկայի ընտրության էջում:

ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ 8

Բանավոր հաշվարկ, խաղ մրցույթ:

Հանոյի աշտարակը (կոչվում է նաև Բրահմայի աշտարակ կամԼուկասի աշտարակ^[1]) մաթեմատիկական խաղ կամ գլուխկոտրուկէ։ Այն բաղկացած է երեք ձողերից, և մի շարք տարբեր չափերի սկավառակներից, որոնք կարող է տեղադրել ցանկացած ձողի վրա։Գլուխկոտրուկը սկսվում է ինչ-որ քանակով սկավառակների՝ առաջին ձողի վրա կոկիկ, վերևից դեպի ներքև աճման կարգով դասավորված, շարքից։

Գլուխկոտրուկի նպատակն է՝ տեղաշարժել սկավառակների ամբողջ շարքը առաջին ձողից մյուս երկու ձողերից մեկի վրա՝ հետևելով այս կանոններին.

1. Միաժամանակ միայն մեկ սկավառակ է կարելի տեղաշարժել։
2. Ամեն մի քայլ իրենից ներկայացնում է վերին սկավառակի տեղափոխումը մի ձողից մյուս ձող, այսինքն սկավառակը կարելի է տեղաշարժել միայն այն դեպքում, երբ այն գտնվում է շարքի ամենավերևում։
3. Սկավառակը չի կարելի տեղադրել իրենից ավելի փոքր սկավառակի վրա։

Խաղը տես այստեղ…

Красота леса

Они так и сияют от ярких лучей солнца! Это всевозможные ромашки, дубки, одуванчики. Если пройти по тропке, то можно наблюдать за различными растениями. Дойдя до конца тропы, можно увидеть сторожку. Она необходима в лесу, чтобы следить за чистотой в природном царстве. Как прекрасен и живописен летний лес.

մայրենի

անընդհատ-չընդհատվող, անդադար, չընդմիջվող, շարունակ, միշտ:
անդադար-  ընդհատում չունեցող, անընդհատ:
ելևէջ- բարձրանալ-իջնել,  տեղանքի վերելք և վայրէջք:
միջօրե- կեսօր
նախօրոք-որևէ բանից առաջ, նախքան որևէ բան անելը, նախապես, վաղօրոք, առաջուց:
հինավուրց — օրերով հին, շատ տարիքավոր, ծերացած:
հնօրյա- Հին օրերից եկող, վաղուցվա, հինավուրց,վաղեմի:
արդարամիտ- արդար մտածող՝ դատող, արդար
զարթնել- արթնանալ, քնից սթափվել,ուշքի գալ:
ցողաթաթախ- ցողով թաթախված, վրան ցող նստած
լուսնկա- լուսնի լույսով լուսավորված
զվարթաձայն- զվարթ ձայնով
բրդոտ- վրան բուրդ ունեցող:
սրընթաց-Արագորեն ընթացող՝ վազող՝ շարժվող, սարշավ, արագորեն հոսող
դանդաղընթաց-դանդաղ ընթացող
հանդիպակաց-դիմացը կանգնած, դեմուդեմի, դիմացի
ակնթարթ-աչքի կոպերը թարթելը, շատ կարճ ժամանակամիջոց, վայրկյան, պահ
ունկնդիր-ռադիոհաղորդումների ունկնդրող
քաղցրաձայն-քաղցր ձայն ունեցող, քաղցր ձայնով հնչող:
վայրէջք-դեպի վայր իջնելը
պղտոր-գյուղի վրա բացվեց մի պղտոր առավոտ
թխպոտ-թխպով պատված, ամպամած
մաղթանք-բարեմաղթություն, հաջողության
բարօրություն-բարօր լինելը, բարեկեցություն:
երփներանգ-գույնզգույն, բազմագույն:
զօրուգիշեր-գիշեր-ցերեկ, ամբողջ օրը, շարունակ, անդադար:
ոսկեզօծել-ոսկու շերտով պատել, ոսկեջրել:
պողպատե-պողպատից սարքած՝ պատրաստած:
կխտար-կխտարի, այծյամ
հայթայթել-ձեռք բերել, գտնե, մատակարարել, տրամադրել
արևածագ-արևի ծագելու ժամանակը, արևագալ, հորիզոնի տեսքը արևի ծագելու ժամանակ, երջանիկ՝ ազատ կյանքի սկիզբ:

Տանը

Խնդիր 1.
Արեգը Արսենից  7 անգամ շատ գրիչ ունի: Յուրաքանչյուրը քանի գրիչ ունի, եթե միասին ունեն 16 հատ գրիչ:
Լուծում

1. 7+1=8գրիչ
2. 16:8=2գրիչ
3. 7×2=14գրիչ
4. 14+2=16գրիչ                                            .`
   Խնդիր 2.
   Մանեն  25-ով ավելի շատ  գիրք ունի քան Միլին, յուրաքանչյուրը քանի  գիրք ունի, եթե միասին ունեն 125  գիրք:
   Լուծում
5. 125-25=100գիրք
6. 100:2=50գիրք
7. 50+25=75գիրք

                                                                                      Պատ.`75 50գիրք
Խնդիր 3.
Գտիր այն ուղղանկյան կողմերը, որի մակերեսը հավասար է 24 սմ (քառ.):
Դիտարկիր բոլոր հնարավոր դեպքերը:

6×4, 8×3, 2×12, 1×24

Առաջադրանք 4.
Հաշվի’ր
1044:4+999×19-999=18243

1. 1044:4=261
2. 999×19=18981
3. 18981-999=17982
4. 261+17982=18243                                                       Պատ.`18243
   
   Առաջադրանք 5.
   
    Գրիր 7-ին բազմապատիկ  բոլոր երկնիշ թվերը:

7-14, 21, 28, 35, 42, 49, 56, 63, 70, 77, 84, 91, 98: